Welke vragen zou je jezelf altijd moeten stellen voor je iets koopt?

Toen ik een paar weken geleden het stukje Hoe word je miljonair? 5 foolproof (?) tips! publiceerde, reageerden de meeste mensen dat ze dat eigenlijk niet hoefden te worden. Een van de tips is namelijk om geld te sparen, in plaats van uit te geven. Die reactie gaf ik zelf ook al, aangezien ook ik geen geld hoef te hebben met als enige reden dat ik dan geld heb. We hoeven niet rijk te worden om rijk te zijn, we willen meer geld hebben om te kunnen doen wat we willen. En niet afhankelijk te zijn van een baan. Het gaat om het vinden van de balans.

Teveel naar de ene kant

Een paar jaar geleden las ik op een website het verhaal van een Amerikaanse jongen die per se zijn studieschuld wilde afbetalen voor hij een huis kocht. Op zich geen gek idee overigens, zeker niet als je weet dat Amerikanen soms tonnen studieschuld hebben, tegen heel wat minder vriendelijke rentepercentages dan wij. Wat hij ervoor deed, was in mijn ogen wel heel extreem: hij spaarde iets van 90% van zijn inkomen om af te lossen. Om dat te kunnen doen, was hij weer bij zijn ouders gaan wonen, kocht hij alleen het hoogstnoodzakelijke en deed hij nooit iets met vrienden. Toen hij het binnen notime had afgelost, ging hij op dezelfde voet door om een huis zonder hypotheek te kopen. Hij raadde aan het eind van zijn verhaal iedereen aan om hetzelfde te doen. (Zodra ik het verhaal weer tegen kom, zal ik hier de link even bijplaatsen.)

Aflossen: zeker, heel goed! Sparen voor je een huis koopt: ook heel verstandig! Dat zouden meer mensen moeten doen… (ik kijk even in de spiegel). 🙂 Zoveel sparen dat je je leven eigenlijk parkeert: Nee! Niet zo’n goed idee. Uiteindelijk gaat het er naar mijn idee namelijk om dat je een goed en gelukkig leven leidt. Het hebben van geld helpt daarbij. Dat zou niet leidend moeten zijn.

Teveel naar de andere kant

Helemaal geen spaargeld hebben omdat je altijd teveel uitgeeft, dat is natuurlijk ook niet het ultieme streven. Het is alleen wel veel makkelijker om geld uit te geven dan in je zak te houden. Afgelopen vrijdag zou ik pizza met mijn kinderen eten. We waren wat later thuis dan gepland doordat een speelafspraakje van mijn oudste uitliep in een heel gezellige borrel tijdens het ophalen. De pizza die op het menu stond, bleek vervolgens thuis niet meer in de vriezer te liggen (blijkbaar een vorige keer al opgegeten). En toen hadden we inmiddels zo’n honger dat we maar pizza gehaald hebben, in plaats van zelf iets te maken. Dat was weer € 20, die we achteraf liever gehouden hadden… In mijn hoofd praatte ik het echter wel direct goed: “het is natuurlijk ook gezellig, zo’n pizza halen. En we kunnen het best betalen. We hebben er budget voor, want we hebben in september nog bijna niets met ons fun-budget gedaan”.

Met andere woorden, we kunnen eigenlijk nog wel iets leren van mensen met zo’n zuinige levensstijl. Bijvoorbeeld Mr. Money Mustache is voor veel mensen een inspiratie. En dat ik groot fan ben met van Sixfiguresunder heb ik ook al vaker gezegd. Wat deze mensen heel goed kunnen, zonder door te slaan, is hun langetermijnbehoeften boven hun kortetermijnbehoeften stellen. Ze sparen nu, om later financieel vrij te zijn. Zoals Dave Ramsey’s leefspreuk is: “Live like no one else now so that later you can live like no one else.”  Hoe doe je dat nu eigenlijk?

Twee handige vragen

Om jezelf nu te helpen om geld te sparen in plaats van uit te geven, zijn er twee vragen die je jezelf altijd kunt stellen voor je een (grotere) aankoop doet:

Hoeveel uur moet ik werken om dit te kunnen betalen?

De impliciete vraag die daarachter zit, is: “is dat het me ook waard?” Als ik 2 hele dagen moet werken om deze schoenen te kunnen kopen, heb ik dat er dan voor over?

Hoe reken je nu uit hoeveel je per uur verdient?  Dat ligt er een beetje aan. Als je per maand betaalt krijgt, deel je je netto inkomen grofweg door het aantal uur dat je per week werkt, maal 4,5. Bijvoorbeeld € 1800 netto voor 40 uur werken, betekent dat je € 10 per uur verdient. Om een paar schoenen van € 200 te kopen, moet je dus 20 uur, oftewel een halve week werken. Zijn die schoenen dat waard? (En die eerder genoemde pizza: 2 uur werken… Zonde!)

Wat wil ik liever: geld of dit product?

Stel je voor dat iemand je de keuze biedt: je krijgt het product gratis, óf, je krijgt het geld dat dit product waard is cadeau. Wat zou je dan kiezen? Wil je liever een envelop met € 200 cadeau krijgen, of liever deze schoenen? Als je liever het geld hebt, waarom houd je dat dan niet in je zak, in plaats van het aan deze schoenen te besteden? Als ik nu mag kiezen, heb ik ook liever € 20 dan pizza. Maar goed, ik heb nu geen honger (en geen glas wijn in mijn maag. Het is ook ochtend. Dan zou ik een heel ander probleem hebben. 🙂 )

Werkt het nu altijd, deze vragen? Nee, duidelijk niet als je honger hebt, en wijn gedronken hebt… En soms is het ook gewoon leuk om even iets uit te geven. Gewoon omdat het kan. Of heb je ook echt niets nodig. Sommige dingen zijn nu eenmaal duur, en moet je af en toe kopen, hoeveel (of hoe weinig eigenlijk) je ook per uur verdient. Het gaat per slot van rekening om de balans tussen sparen en uitgeven. Tussen de lange en de korte termijn. Als je dat probeert in je achterhoofd te houden, ben je al een heel eind.

Wie stelt zich wel eens deze vragen? Werkt het voor jou? Heb je wel eens uitgerekend hoeveel je per uur (netto) verdient?