Zelf bakken en koken, wat levert het op? (Deel 2 uit de serie zelf maken)

Brood zelf bakken

Vorige week heb ik me enorm vermaakt met het uitzoeken van dingen die je zelf kunt maken voor in de badkamer (en bijkeuken in zekere gevallen, want daar staat onze wasmachine). Vandaag het vervolg: zelf bakken en koken. Nu is dat wel een heel ruim begrip natuurlijk, er zijn zoveel dingen die je zelf kunt maken die je ook kunt kopen. Van volledige maaltijden tot toetjes, koekjes en allerhande andere baksels. Ik beperk me daarom hierbij tot een paar producten die bijna iedereen gewoon koopt, maar waarover je vaak leest dat je ze goedkoper zelf kunt maken. Pizza, brood en… peulvruchten. Lekker! 🙂

pizza zelf bakken

Dit is gewoon een plaatje van een pizza, niet van die diepvriespizza of van de berekende pizza. Deze ziet er natuurlijk wel lekker uit! Als ik mocht kiezen, maakte ik deze!

Pizza zelf bakken

Dat zelf een pizza de oven in schuiven goedkoper is dan eentje bij de pizzaboer te bestellen, dat zal voor veel mensen geen verrassing zijn. En waarschijnlijk is dat ook wat er bedoeld wordt, als “bak zelf je pizza” als bespaartip langskomt. Een pizza van een beetje pizzaboer is per slot van rekening al gauw een euro of 8. Als je nu uitgaat van een diepvriespizza, dan is het een hele andere discussie. Die heb je al vanaf 69 cent. (Al zou ik die zelf nooit kopen geloof ik, in de omschrijving van de versie die Jumbo aanbiedt, staat letterlijk “Pizza met samengesteld levensmiddel met kaas en palmvet, tomaten en courgette.” En dan met een plaatje erbij waarvan je zeker weet dat het nooit kan lijken op wat er uit die doos gaat komen.)

De vergelijking

Voor deze berekening ga ik dus uit van het type pizza dat qua smaak het dichtst ligt bij een eigen gemaakte pizza: de verse pizza van de supermarkt. Bij de Aldi kom ik pizza’s tegen van € 3,69 en bij Albert Heijn zijn ze vanaf € 3,99 (die er, eerlijk is eerlijk, echt een heel stuk beter uit ziet voor die luttele 30 cent meer). Daarop zitten de volgende ingrediënten:

  • coppa (ham),
  • gerookte spekreepjes,
  • gekruide tomatensaus,
  • mozzarella,
  • grana padano,
  • ui,
  • prei,
  • oregano.

De kosten van het zelf bakken

De hoeveelheden staan er niet bij op de doos van Albert Heijn, dus dat is natuurlijk even gokken. De pizza ziet er vrij ruim belegd uit, dus ik ga even uit van de volgende hoeveelheden, inclusief prijzen bij Albert Heijn:

  • 80 gram ham – dit wordt per 80 gram verkocht, vandaar deze hoeveelheid – € 2,79
  • 80 gram gerookt spek – 300 gram voor € 1,85 (de basic variant) – 49 cent
  • 100 gram mozzarella (in de vorm van geraspte pizzakaas, niet zo’n wit bolletje) – een zakje pizzakaas van 150 g kost 1,59 – € 1,06 voor 100 gram
  • 50 gram grana padano – een stukje van ongeveer 215 g kost € 3,40 – 79 cent
  • gekruide tomatensaus – laten we even lui zijn en hier een blikje voor kopen – € 1,49 voor 2 pizza’s dus 75 cent per pizza.
  • 1 ui – een kilo uien kost € 1,20, en er zitten 10 uien in zo’n zakje – 12 cent voor 1 ui
  • 1/2 prei – een hele prei kost 65 cent, dus een halve 33 cent
  • een snufje oregano – in een potje van € 1,62 zit 10 gram. Ik gok dat een snufje maximaal 5 cent zal kosten.
  • 1 pizzabodem – 1/2 pak pizzamix met 1 eetlepel olijfolie – 41 cent voor het meel en 2 cent voor de olijfolie

Alles bij elkaar opgeteld kom ik op €6,81… En dan hebben we de kosten voor het bakken nog niet eens meegenomen (ongeveer 10 cent voor een half uur bakken – bron: www.verbruiken.nl).

Conclusie: gewoon kopen

Voor het geld hoef je deze goed gevulde pizza niet zelf te maken. Voor de smaak is zelf bakken misschien nog wel een aanrader (als je heel goed pizzadeeg kunt maken). En eerlijk is eerlijk, ik zou er zelf niet zo’n lading vleeswaren op doen. En al helemaal niet van die dure. Als je zelf ook nog de tomatensaus maakt en er gewone mozzarella en wat basilicum op doet, kom je waarschijnlijk wel onder de prijs van € 3,99, want vooral die vleeswaren en de gebruikte kazen maken de pizza duur. Toch valt het me tegen hoe duur zelfgemaakte pizza nog is. Diepvriespizza (ook de wat chiquere varianten) zijn eigenlijk altijd goedkoper zo blijkt nu wel. En nu ik deze hele berekening gemaakt heb, geloof ik dat ik onze fantastische pizzabakker hier om de hoek spontaan nog een beetje extra waardeer!

Brood zelf bakken

broodrecept ElineVroeger had ik een broodbakmachine en bakte ik nog wel eens zelf brood. Het nadeel daarvan vond ik altijd dat er van die rare gaten in zaten en het brood ook nog snel oud werd. Een tijdje terug publiceerde Gerlinde echter een recept met foto waarvan het water me in de mond liep. Sindsdien overweeg ik het toch weer eens te proberen. Naar aanleiding van mijn blog van vorige week stuurde Eline van Mama in Limburg me haar recept. Zij maakt ook vaak zelf brood en heeft het recept voor het gemak zelfs op een bord in de keuken geschreven (zie foto). Handig!

De vergelijking

Brood heb je net als pizza’s in vele soorten en maten. Echt lekker vers brood van de bakker kost zo’n € 2 tot € 3. En bij de supermarkt ben je dat ook al snel kwijt heb ik gemerkt. Voor de vergelijking ga ik nu maar even uit van een eenvoudig bruin brood. De goedkoopste bij de Appie kost €1,19 en bij de Jumbo € 1,06

Het recept & de kosten van zelf bakken

In het recept van Eline gaan de volgende ingrediënten:

  • 300 ml handwarm water – de kosten hiervan zijn verwaarloosbaar, zoals vorige week ook al beschreven.
  • 250 g bloem – een kilo bloem heb je al vanaf 35 cent (zowel bij Jumbo als bij de Appie), dus 250 g kost 9 cent
  • 250 g volkoren meel – een kilo volkoren meel kost ongeveer 85 cent, dus 250 g kost 21 cent
  • 1 theelepel suiker – hiervan zijn de kosten verwaarloosbaar als je toch al een pak suiker in huis hebt. Een kilo suiker heb je al vanaf 60 cent. En een theelepel is ongeveer 1,5 gram, oftewel 0,09 cent.
  • 1 theelepel zout – hiervoor geldt hetzelfde als voor suiker, alleen kost het nog minder.
  • 1 eetlepel gist – Gedroogde gist kun je in een verpakking met 3 zakjes kopen voor 39 cent (bij de Jumbo). In 1 zakje zit ongeveer 1 eetlepel gist (en is volgens de verpakking ook voldoende voor 1 brood). Dus dat kost 13 cent.
  • 2 eetlepels olijfolie – dat kost ongeveer 4 cent

Alles bij elkaar opgeteld komen we voor de ingrediënten op 47 cent. De oven kost vervolgens ook nog zo’n 20 cent waarschijnlijk, dus daarmee komt de totaalprijs op 67 cent voor een heerlijk vers gebakken brood. De kosten voor de spierkracht om het brood te kneden laat ik dan verder maar even buiten beschouwing (want of je nou tv kijkt of brood kneedt, zolang je er geen werktijd voor inlevert kost je tijd thuis eigenlijk niets toch?).

Conclusie: zelf bakken!

Deze verbaast me eigenlijk het meest van alle zelfmaakproducten die ik tot nu toe heb uitgezocht. Ik dacht dat zelf brood bakken veel duurder zou zijn! Zeker omdat die kant en klaar mixen meestal net zo duur of nog duurder zijn dan een brood uit de winkel (minimaal € 1 en dan moet er nog boter bij, en komen de ovenkosten er nog bij). Als je uitgaat van 4 broden per week (zoveel gaan er in ons gezin gemiddeld doorheen), scheelt zelf bakken je in totaal 4 x 52 x (€1,06 – 0,67) = € 81,12 op jaarbasis. Voor een jaarvoorraad aan brood moet je waarschijnlijk wel een heel pak suiker en een doos zout kopen. Als we die kosten er nog even afhalen, kom je nog steeds op bijna € 80 winst uit. Best de moeite waard dus. Als je tijd hebt. En het in plaats van rondhangen of lanterfanten doet. 🙂

Peulvruchten

kikkererwtenMet peulvruchten bedoel ik van die bonen in pot of blik, zoals bruine bonen, sojabonen, witte bonen, zwarte bonen, limabonen en vooral ook kikkererwten. Die kun je in van die zakjes kopen, waar de bonen in gedroogde toestand in zitten. Of geweld in een pot of blik dus. Op een Amerikaanse blog las ik een keer een interview met iemand die zei dat het zelf weken van haar bonen voor haar het grootste verschil had gemaakt voor haar boodschappenbudget. Dat heeft me sindsdien altijd achtervolgd, als ik weer eens een pot bonen (meestal kikkererwten) op de band zette om af te rekenen. Ik heb het ook wel al een paar keer gedaan, zo’n zakje met droge bonen (meestal erwten dus) kopen, 24 uur laten weken, dik een uur koken en daarna in zakjes invriezen. Het is namelijk sowieso heel handig, een vriezerlade vol met zakjes bonen en erwten. Ze gaan door salades, in de soep, in allerhande wat we dan Mexicaanse maaltijden noemen, en soms zelfs in zelfgemaakte humus (al is dat echt wel lekkerder met kikkererwten uit blik hebben we inmiddels ervaren). Of het nu echt goedkoper is, dat heb ik tot op heden nooit uitgerekend. Ik ben benieuwd!

De vergelijking

Normaal gesproken koop ik altijd biologische kikkererwten en bonen. Aangezien het nu om een kostenbesparing zou moeten gaan, ga ik even uit van de goedkoopste variant van beide soorten (nat en droog).  En gezien het feit dat ik dus meestal kikkererwten koop, reken ik het daarvoor uit. Daarnaast kijk ik naar de prijs van zwarte bonen, omdat die wat zeldzamer zijn.

  • Een blikje van de allergoedkoopste kikkererwten in blik kost 56 cent (van het merk Valle del Sol, bij de Jumbo (of 59 cent bij de AH)).
  • Een blik zwarte bonen kost 99 cent (Jumbo eigen merk).

De berekening per potje

zwarte bonenVoor deze berekening ga ik er even vanuit dat we potjes van zo’n 400 gram willen vullen en dat we die potjes al hebben (of gebruik maken van diepvrieszakjes, zoals ik zelf meestal doe – deze kosten minder dan 1 cent per zakje, en zijn dus ook weer redelijk verwaarloosbaar).

  • Kikkererwten: de goedkoopste gedroogde kikkererwten zijn van hetzelfde merk in een zakje van 900 gram bij de Albert Heijn te koop voor € 1,59.
  • Zwarte bonen: ook hierbij moet je voor de goedkoopste gedroogde variant juist weer bij de Albert Heijn zijn: 99 cent voor 350 gram (versus € 1,39 voor 400 gram bij de Jumbo).

En nu de hamvraag: hoeveel gedroogde peulvruchten heb je nu precies nodig om dezelfde hoeveelheid gekookte peulvruchten te krijgen? De verhouding is ongeveer 1:3. Met andere woorden, met zo’n zakje van 350 gram gedroogde zwarte bonen kun je ongeveer 3 potjes vullen. En met die 900 gram kikkererwten kom je op ongeveer 7-8 potjes gekookte kikkererwten uit.

  • 1 potje kikkererwten komt dan dus op (conservatief gerekend): € 1,59 / 7 = 23 cent
  • en 1 potje zwarte bonen kost dus: € 0,99 / 3 = 33 cent

De kosten van het koken

Nu hebben we de kosten van de verschillende varianten wel bekeken, maar het grote verschil is natuurlijk dat die gedroogde bonen en erwten eerst geweekt en vooral gekookt moeten worden. Dat weken doe je in kraanwater (en die kosten verwaarloos ik weer). Vervolgens moeten ze gemiddeld 1 uur worden gekookt op zacht vuur. De kosten hiervan zijn heel moeilijk te bepalen merk ik. De vraag is al eens op zeer vermakelijke wijze op een Viva-forum behandeld. Blijkbaar vinden de gebruikers daar dat het verwaarloosbaar is. Ik ben geneigd ze enigszins gelijk te geven. Op de site van de Consumentenbond staat dat een jaar lang koken ongeveer € 20 kost (als je op gas kookt). Dat zou dus gemiddeld 5 cent per dag zijn. Er vanuit gaande dat je elke dag een half uur kookt op meerdere pitten tegelijk, zouden we kunnen constateren dat een pan bonen een uur koken ook ongeveer 5 cent kost.

De kikkererwten komen dan op 28 cent en de zware bonen op 38 cent per potje.

Conclusie: zelf koken scheelt inderdaad

Zelf weken en koken is inderdaad goedkoper dan de ingeblikte variant aan te schaffen. Het scheelt de helft bij de kikkererwten (28 cent), en nog meer bij de zwarte bonen (66 cent). Dat is een leuke besparing dus. En echt veel moeite is het niet, weet ik uit ervaring. Je gooit zo’n zakje leeg in een flinke pan of kom, twee keer zoveel water erbij en de volgende dag kook je ze een uurtje (terwijl je toch lekker brood staat te kneden) :-). Even af laten koelen, in zakjes scheppen en de vriezer ligt weer voor een paar weken vol.

Of het nu echt het grootste verschil op je boodschappenbudget gaat maken, vraag ik me echter wel sterk af. Ik weet niet hoeveel bonen die mensen wel niet aten, maar wij eten ze hooguit eens per week. En hooguit eens per week 28 danwel 66 cent besparen… Daar gaat mijn budget echt niet van naar beneden. Een boodschappenlijstje maken en je eraan houden. En de aanbiedingen kopen en daar je weekmenu op baseren. Dat wel. Maar bonen koken… Ik denk het niet. Helaas.

Zelf bakken en koken scheelt

Brood bakken en peulvruchten zelf koken kost een hoop tijd, zeker dat eerste. Maar het scheelt wel. Pizza blijf ik ook zelf graag maken, gewoon omdat het lekkerder is. Maar dan nu zonder de illusie dat we er ook nog geld mee besparen.

Wat maak jij wel eens zelf wat ook makkelijk in de winkel te verkrijgen is? Doe je dat uit besparingsoogpunt? Of omdat het lekkerder is? Ik ben benieuwd!

Sjoukje

Op de blog Meer geld, minder stress help ik jou met praktische oplossingen voor al je geld(zorgen). Vroeger was ik projectleider en communicatiemanager bij een grote verzekeraar en daarvoor bij een grote bank. De kennis die ik daar heb opgedaan zet ik nu als fulltime blogger graag in om jou te helpen met je geldzaken. Ik schrijf van alles en nog wat over hoe je je geldzaken het beste kunt regelen. Zodat je meer geld overhoudt voor leuke dingen.

Click Here to Leave a Comment Below

Leave a Comment: