Brood zonder beleg – waar 100 dagen in de schuldsanering toe kan leiden

Pas geleden tipte iemand me op een nieuwe blog: brood zonder beleg. Op deze blog schrijft Maaike over haar bijzondere project. Ze leeft 100 dagen op het niveau van een gezin dat recht heeft op de voedselbank. Op haar blog doet ze verslag van haar dagelijkse beslommeringen zonder geld. En dat valt tegen, zwaar tegen zelfs.

Wie is Maaike?

Maaike werkt voor een stichting die zich bezig houdt met armoedebestrijding in Amsterdam. Ze is getrouwd en heeft twee kinderen. Ze komt daarom veel in aanraking met mensen die onder de armoedegrens leven. En ze wilde zelf wel eens voelen hoe dat was. Zodat ze beter advies kan geven en haar werk beter kan doen. In haar eigen woorden:

“Omdat ik het belangrijk vind dat er aandacht komt voor dit maatschappelijke probleem. Armoede is voor mij absoluut geen spelletje, ik maak mij erg hard voor mensen die in armoede leven en dit is ook absoluut niet wat ik met dit project doe. Het is niet mijn bedoeling om over te komen als iemand die even arm zijn probeert na te bootsen. Het is bedoeld om er van te leren zodat ik de doelgroep nog beter kan helpen.”

Dit licht ze verder toe in het artikel Waarom 100 dagen onder bewind.

Hoe gaat het in de praktijk?

Op haar blog is al snel te lezen dat ze het zwaar vindt. Het valt haar echt vies tegen. Hoewel ze in haar dagelijkse werk dus vaak bij mensen zonder geld over de vloer komt, blijkt het in de praktijk toch heel anders te zijn. Zo schrijft ze bijvoorbeeld na week 1 dat ze al op dag 5 een lege koelkast had. En halverwege wenst ze dat ze er nooit aan begonnen was. “Ik had verwacht dat ik wat blijer zou zijn, maar ik word alleen maar verdrietig van nog 50 dagen.”

Meer begrip met brood zonder beleg

De reden waarom ze deze uitdaging doet, is vooral om meer begrip te krijgen. Zowel zelf, en ook door anderen. Ze realiseert zich goed dat 100 dagen niets is in vergelijking met de mensen die er echt middenin zitten. Het kan per slot van rekening jaren duren, zo’n traject. Om nog maar te zwijgen over het traject ervoor… En ook als je eindelijk klaar bent met schuldsanering, valt het geld ook niet uit de boom.

Uit onderzoek is wel eens gebleken dat mensen die geldstress hebben dommere beslissingen nemen. Dat dat klopt, bewijst ze voor zichzelf. Ze is zo met haar geldgebrek bezig, dat ze geen ruimte meer in haar hoofd heeft voor andere dingen. En dan doet ze onhandige dingen dus, zoals vergeten boodschappen te doen voor een verjaardag.

De reacties

Hoewel haar blog heel eerlijk is, en voor veel mensen ook een eyeopener, is niet iedereen er even blij mee. Toen iemand naar het stukje over de verjaardag linkte op mijn Facebook-groep werden mensen bijna boos. Zo is het heus niet als je in de schuldsanering zit! “Ik heb minder te besteden dan zij, en ik eet heus geen droog brood”, meldde iemand. En ook anderen reageerden lichtelijk verbolgen.

Dat snap ik ook wel, want niet iedereen met geldgebrek doet dit soort onhandige dingen. Maar het punt is, het is wel echt veel moeilijker om altijd maar vooruit te denken als je al zoveel stress hebt. En juist voor mensen zoals zij (en ik!) die dat probleem nooit echt gekend hebben, is dit natuurlijk een eyeopener.

Kan ik dat beter?

Nu vroeg ik me af, zou ik het zelf beter kunnen? Dat concept vind ik echt heel interessant. Alhoewel mijn ervaring zich beperkt tot vrijwilligerswerk en veel online gesprekken met mensen in deze situatie, bedacht ik me dat namelijk wel, bij het lezen van haar eerste stukjes. Dat het mij makkelijker af zou gaan, leek me eigenlijk logisch. Ik ben al dagelijks bezig met besparen per slot van rekening.

Hoe meer blogs ik van haar lees, hoe minder ik daar echter van overtuigd ben. Want hoewel ik nauwelijks impulsaankopen doe, zo dacht ik, maak ik me als ik heel eerlijk ben ook wel aan veel extra aankopen schuldig. Ik ben er eens op gaan letten, sinds ik me in haar blog verdiept heb.

Geen kleding, maar wel thee

Ik heb het hele jaar nog geen kleding voor mezelf gekocht, dat niet. Maar als ik ergens een hip jurkje voor mijn dochter zie hangen, of een leuk speeltje voor de hond zie staan, trek ik zonder problemen mijn pinpas. Om nog maar te zwijgen van die lekkere theetjes, als ik eens voorbij een Starbucks wandel. Of als ik met een vriendin de hond en kinderen uit laat. Dan vind ik het ineens heel logisch dat dat kan. We hebben het geld per slot van rekening…

Een lijstje. Maar soms even niet.

Boodschappen doen wij volgens een lijstje. En heel bewust natuurlijk. Ik koop geen reclametroep als ik het niet nodig heb. Maar ik speel het ook klaar om naar de markt te gaan voor wat appels en een brood en dan toch met 6 gevulde zakken en € 36 minder in mijn portemonnee thuis te komen. En dat geeft niet. Meestal. We kunnen het prima betalen. Sterker nog, we geven nog altijd minder uit dan er binnen komt, en veel minder dan een paar jaar geleden. Maar om nou te zeggen dat ik dit beter zou kunnen… Ik durf het niet te zeggen.

En juist daarom is het goed dat er dit soort blogs bestaan. Niet voor de mensen die zelf onder de armoedegrens leven. Of voor de mensen in mijn Facebook-groep, die met hun beperkte budget vaak heel vindingrijk om gaan. Maar wel voor mensen zoals ik. En voor veel anderen. Die denken dat arme mensen gewoon beter na moeten denken. En hun geld niet aan domme dingen uit moeten geven…

Juist daarom: een no-spend-challenge

Volgende week begin ik zelf met een no-spend-challenge op mijn blog. Niet omdat het moet, maar omdat het kan. Zo streng als de regels van Maaike maak ik het niet voor mezelf. Ik wil mijn boodschappenbudget wel binnen de € 70 houden, dat wel. Maar ik lever mijn pinpas niet in. Als ik een onverwachte rekening krijg, betaal ik die gewoon. IJsjes mogen ook, binnen de perken. En onze vakantie gaat ook gewoon door.

Verder wordt het vast wel even wennen. Ik ben benieuwd hoe vaak ik het nu echt doe, die impulsaankopen. We zullen het zien.