Hoe Silvana van de regen in de drup belandde… Het verhaal van een uitzichtloos schuldentraject

De afgelopen weken heb ik regelmatig interviews gepubliceerd met mensen die hun schulden aflosten. Soms waren dat echt problematische schulden en schuldsaneringstrajecten. En soms ging het om studie- en hypotheekschulden. In alle gevallen ging het om mensen die de schouders eronder hadden gezet, en hun financiën hadden aangepakt. Maar… Soms is het zo mis gegaan, dat dat niet meer lijkt te kunnen.

Het leek me daarom ook wel eens goed om iemand aan het woord te laten die haar best doet, maar waar het nog einde echt nog niet in zicht is en misschien wel nooit komt. Vandaag vertelt Silvana haar verhaal. Waarin er echt van alles mis gaat, ondanks haar enorme inzet. En dat, ondanks dat ze op 47-jarige leeftijd terug naar school ging. En ondanks dat ze de jaren erna keihard gewerkt heeft om haar schulden op te lossen. Lees je mee?

Hoe zijn de schulden ontstaan?

Kun je kort uitleggen hoe je schulden ontstaan waren? Wat ging er mis?

Ik was getrouwd met een Nigeriaanse man zonder papieren. We hebben veel geld moeten steken in zijn advocaatkosten.  Destijds kreeg ik een bijstandsuitkering, dus dat was heel moeilijk.

Toen hij eindelijk zijn papieren had, veranderde hij. Hij begon dingen te kopen zonder overleg. Een nieuwe fiets bijvoorbeeld. Daar hadden we helemaal geen geld voor. Hij werkte wel, hij had zelfs verschillende banen, maar daar verdiende hij niet veel mee. Op een gegeven moment ging het echt mis. Toen bleek namelijk dat hij op zijn werk voor € 3000 euro gebeld met zijn familie in Nigeria. Daar kwam zijn baas achter natuurlijk. Hij moest het geld terugbetalen, anders zouden ze de politie erbij halen.

Dat wilde ik voorkomen, dus ik heb afgesproken dat we alles terug zouden betalen en daar heb ik toen afspraken over gemaakt. Met mijn man sprak ik ook af dat hij zou stoppen met spullen kopen tot alles terug betaald was. Ook zou hij niet naar Nigeria gaan zolang we nog schulden hadden.

Niet lang daarna kwam hij ineens thuis met een vliegticket. Daar kregen we natuurlijk ruzie over. Toen was ik er klaar mee. Ik heb de telefoon gepakt en heb een advocaat ingeschakeld. Vlak daarna waren we officieel gescheiden.

Wat gebeurde er toen met de schulden?

De meeste schulden die hij heeft gemaakt, moest hij zelf betalen.

Helaas stond het huis alleen op mijn naam. Alle achterstanden in betalingen die daarmee samen hingen, waren daarom mijn verantwoordelijkheid. Die moest ik zelf terug betalen.

Wat voor schulden had je precies?

Ik had schulden verschillende partijen:

• Gemeentelijke belastingen, het waterschap en het energiebedrijf
• Een telefoonabonnement
• Aanschaf van een te dure laptop op afbetaling

Als gevolg van boetes van de incassobedrijven en deurwaarders liepen die schulden snel op.

Hoe hoog was je schuld in totaal?

Het begon met een bedrag van  € 7.000. Door de kosten van incassobedrijven en deurwaarders is dit opgelopen tot een bedrag van € 16.000.

Dat was voor mij echt zo’n hoog bedrag, ik wist niet hoe ik dat van mijn uitkering moest betalen en zag het echt niet meer zitten.

De eerste stap

Wat gebeurde er waardoor je het toch weer zag zitten?

Na jaren van aanvragen en afwijzingen kreeg ik op een dag, niet zo lang na mijn scheiding, een oproep van het UWV om te kijken of ik toch aan het werk kon. Ik heb toen een heel fijn gesprek gehad. Ook mocht ik op hun pc een test afleggen om te zien of ik geschikt was voor de opleiding tot beveiliger.

En? Was dat zo?

Ja! De test ging perfect! Drie maanden later zat ik, voor het eerst in 32 jaar weer op school. Ik was namelijk op 15-jarige leeftijd al in een fabriek gaan werken, omdat er thuis geen geld meer was om mij verder te laten leren. En nu op 47-jarige leeftijd zat ik weer in de schoolbanken. Wat een verandering!

Zodra ik aan de slag kon als beveiliger, ben ik keihard gaan werken. Ik werkte op een gegeven moment ongeveer 55 a 60 uur in de week. En dan het liefst de toeslagenuren in de nacht en weekenden.

Dus je inkomsten waren een stuk hoger toen. Wat deed je met het geld?

De reden dat ik zo hard werkte, was om mijn schulden zoveel mogelijk af te lossen. Dit was helaas ijdele hoop.

Waarom? Wat ging er mis?

Mijn contract werd na 3 jaar niet meer verlengd. Toen kwam ik in de WW. Dat vond ik echt vreselijk.

Acht maanden lang heb ik hele dagen achter de pc gezeten om te solliciteren.

En leverde dat iets op?

Nee. Ik werd er moedeloos van. Het lukte maar niet om een baan te vinden.

Heb je hulp gezocht?

Ja. Niet direct, maar na die acht maanden zat ik er echt doorheen. Ik heb toen maatschappelijk werk ingeschakeld. Zij sluisden me met spoed door naar de schuldhulpverlening van mijn woonplaats.

Ik kreeg een dame toegewezen, die met me aan de slag ging. Zij heeft alle schuldeisers benaderd en probeerde met allemaal een regelingen te treffen. Daarnaast vond ik via de gemeente ook een vrijwilliger die me hielp om mijn papieren op orde te brengen en mijn belastingen te doen.

Dat is zo ingewikkeld allemaal! Zeker als je, net als ik, laaggeschoold bent en niet goed kan rekenen.

Wat gebeurde er toen je WW afliep?

Gelukkig vond ik toch op een gegeven moment een baan. Dat was als beveiliger bij het Leger des Heils in Rotterdam. Ze zochten een beveiliger voor de nachtelijke uren voor een pilot van 6 maanden.

Kreeg je daarna een vaste baan daar?

Nee. De pilot stopte, en ik kwam opnieuw in de WW. Dat was echt heel naar. Opnieuw solliciteerde ik me suf.

Een paar maanden later vond ik een baan als parkeerwachter bij een parkeergarage. Het was niet hetzelfde werk als de beveiliging, maar je moet toch wat. Daardoor kon ik weer gaan afbetalen.

Hoe ging het ondertussen met je schulden?

Die dame van de gemeente heeft een regeling kunnen treffen met de meeste schuldeisers. Helaas gingen er 3 niet akkoord. Daardoor had ik geen keus, en moest ik schuldsanering via de WSNP aanvragen. Daarbij ging er helaas iets mis, en de aanvraag werd afgewezen. Toen hield de hulp van de gemeente ook op.

Ik moest blijven doorbetalen en deed zo veel mogelijk mijn best. Ik vond dat wel echt heel moeilijk.

Kreeg je helemaal geen hulp meer toen?

Nee. Daarom heb ik op een gegeven moment contact opgenomen met Humanitas. Zij helpen mensen die in de schulden zitten met hun administratie. Er kwam toen elke week een dame bij me langs, die wel alle wegen wist. Samen gingen we aan de slag met de papieren en de schulden. Ze heeft me echt goed op dreef geholpen met het regelen en bellen met de schuldeisers. Ook hielp ze me met het aanvragen van kwijtscheldingen, et cetera.

Ze heeft mij uiteindelijk opnieuw doorverwezen naar de schuldhulpverlening. Daar moest ik opnieuw een voortraject doorlopen voordat er opnieuw een WSNP aanvraag de deur uit zou kunnen gaan. We moesten echt alles weer opnieuw doen.

Wat deed dat met je?

Ik sliep in die tijd bijna naast de pc. Ik deed naast mijn werk niets anders dan scannen en doorsturen van papieren etc. En dat was zwaar, heel zwaar, juist omdat ik er zo weinig van weet.

Toen werd ik ziek. Ik kreeg een behoorlijke Ischias aanval gehad met uitstraling naar mijn rechterbeen en voet. Ik kon alleen nog maar in bed liggen, en belandde tijdelijk in de ziektewet.

Hoe liep het af met je aanvraag voor de WSNP?

Gelukkig waren inmiddels alle papieren in bezit van de gemeente. Zij gingen er toen weer mee aan de slag.

Op een gegeven moment, toen ik aan de beterende hand was, kwam ik alsnog in het WSNP traject. Dit keer was het wel gelukt.

Kreeg je toen nog hulp met je financiën?

Nou, dat wilde ik zelf heel graag. Vanuit de gemeente werd het niet geregeld, maar ik voelde dat ik iemand nodig had in de toekomst die mijn financiën over zou nemen. Ik ben hier zelf gewoon niet toe in staat gebleken. Ik dacht daarom aan beschermingsbewind.

Het toeval wilde dat ik in de garage van mijn werk een vrouw leerde kennen die daar regelmatig haar auto parkeerde. Op een dag raakten we namelijk aan de praat, en ontdekte ik dat zij een erkend beschermingsbewindsvoerder is.

Ik heb haar gevraagd of zij mij verder kon helpen. Dat wilde ze wel.

Waar helpt zij je mee?

Zij beheert nu mijn geld.

De eerste stap die ik moest nemen is regelen dat ik zo snel mogelijk goedkoper ging gaan wonen. Binnen 8 weken vond ik een 55+-appartement, dat € 150 per maand goedkoper was dan waar ik daarvoor woonde. Ook elektriciteit en gas is hier stukken goedkoper. Ze zorgde vervolgens voor dat ik van een fonds geld kreeg om een bed en matras te kopen.

En doordat ik sindsdien een klein bedrag krijg om van te leven, heb ik moeten leren om zo min mogelijk geld uit te geven.

De verandering

Wat gebeurde er precies waardoor de knop omging? Wat triggerde de verandering?

Eerst vond ik het heel lastig om te leven van zo’n klein beetje geld. Maar toen begon ik een kick te krijgen als ik iets goedkoop of gratis op de kop had weten te tikken.

De maatschappij is erop ingericht om mensen te stimuleren om zoveel mogelijk geld uit te geven, en desnoods schulden te laten maken. Kijk eens naar al die mooie reclames op tv.  En kijk maar eens hoe de winkels zijn ingericht, we zijn echt slaven geworden in deze maatschappij.

Deze manier van kijken naar mezelf, naar de instanties en naar de winkels heeft een rebel van me gemaakt. Het werd een uitdaging voor me om zo goedkoop mogelijk te leven. En ik heb er mijn missie van gemaakt om te minimaliseren.

Wat betekent dat voor jou?

Ik blijf minimaliseren. Als wat ik teveel in huis heb ofwel niet meer gebruik, dat gaat weg. Ik maak er foto’s van en zet ze op een site om weg te geven, om iemand anders te helpen. Of ik verkoop het om mijn keukenkastje wat bij te vullen.

Ook koop ik niks als ik het niet echt dringend nodig heb. En zelfs dan nog kan het gebeuren dat ik in een winkel iets terug leg omdat ik denk dat ik het toch nog goedkoper kan krijgen.

Waar bezuinig je nog meer op?

Ik volg op Facebook verschillende gratis en voor niks-groepen. Ook heb ik mijn kabelabonnement opgezegd. En mijn voordeeluren abonnement.

Alles waar stilstroom op staat, dat staat uit totdat ik het even nodig heb.

In de avond heb ik maar 1 spaarlamp aan.

Blijf je nu voor altijd onder het beschermingsbewind?

Nee, zeker niet. Ik wil heel erg graag eind van dit jaar stoppen met het beschermingsbewind. Ik wil nu alleen nog iemand leren kennen die heel goed is in administratie en die mij kan leren thuis mijn klappers op orde te houden en ermee om te gaan.

Sowieso heb ik zoveel geleerd. Ik ben al tegen zoveel muren, wetjes en verschillende regeltjes aangebotst. Daarom ben ik alles uit gaan zoeken op de pc. Hier ben ik stukken wijzer van geworden. Ik begrijp nu dingen die ik voorheen maar niet begreep. Nog steeds moet ik veel ontdekken. Het is vaak zo onduidelijk hoe je iets moet aanvragen en bij wie. Daar ben ik tot op de dag van vandaag mee bezig.

Hoe is je situatie nu?

Ben je helemaal uit te schulden nu?

Dat zou je wel verwachten. En… dat was ook even zo.

In oktober 2016 ben ik namelijk met een schone lei uit de WSNP gekomen. Ik was zo blij.

Wat gebeurde er dan?

In december 2015 verkocht mijn werkgever de garage waar ik werkte aan een ander parkeerbedrijf. Dat nieuwe bedrijf wilde mij niet overnemen, omdat ik toen opnieuw in de ziektewet zat. Daarom stopte mijn baas van de ene op de andere dag met het uitbetalen van mijn loon.

Ik heb mijn beschermingsbewind hier direct van op de hoogte gesteld. Zij heeft toen een advocaat onder de arm genomen. Het hele jaar ben ik bezig geweest met rechtszaken. Nu heb ik een schuld van € 29.145 aan gerechtskosten bij mijn voormalig werkgever.

Hoe kan dat nou?

Wij gingen er vanuit dat mijn oude werkgever mij door moest betalen na de overdracht van de onderneming (aangezien ik nog steeds in de ziektewet zat). Hij hield vol van niet, volgens hem was mijn contract over gegaan naar de nieuwe werkgever.

Daar heb ik mijn oude werkgever toen voor aangeklaagd. De rechter besliste in mijn voordeel en hij moest me gewoon betalen. Als het daarbij gebleven was, was er niets aan de hand geweest.

Maar helaas volgden er meer rechtszaken. De wet is namelijk heel complex op dat gebied. Daarom spande mijn oude werkgever een zaak aan tegen de nieuwe werkgever. De hogere rechter besluit uiteindelijk dat mijn contract inderdaad is over gegaan naar de nieuwe werkgever. En nu komt het kromme: omdat de oude werkgever uiteindelijk toch gelijk heeft gekregen dat zij me niet hoefden te betalen, verhalen ze de proceskosten op mij. Dat mag blijkbaar gewoon.

En die nieuwe werkgever dan? Moet die niet betalen?

Die hoeft niet die proceskosten te betalen nee, omdat die daar geen partij in was. Dat staat helemaal los van de rechtszaak die ik begonnen was tegen mijn oude werkgever.

Ik heb nog wel recht op geld de nieuwe werkgever, in verband met het ontslag. Maar dat valt in het niet bij mijn schuld.

Het is echt heel ingewikkeld allemaal, en heeft gelopen tot de hogere rechtbank aan toe.

Waar leef je nu van? Werk je er nog?

Nee. Inmiddels zit ik in de WIA. Ik ben volledig afgekeurd. Dus mijn inkomen is echt heel laag.

Moet je nu die schuld echt helemaal zelf betalen?

We hebben de gemeente om kwijtschelding aangevraagd. Dat loopt nu alweer een tijdje. En brengt al maanden veel spanning met zich mee. Ik hoop er binnenkort meer over te horen.

Ben je ondertussen wel al aan het aflossen?

Ja. Er is afgesproken dat ik in ieder geval € 20 per maand aflos aan mijn voormalige baas, inclusief € 200 van mijn vakantiegeld.

Als ik het goed heb uitgerekend, ben ik daar over 12 jaar mee klaar, hahahaha mits de gemeente dit gaat regelen voor me.

Wat een stress!

Ja, dat kun je wel zeggen.

Tot slot

Heb je misschien tips voor mensen die ook in de schulden zitten?

Ja, mijn belangrijkste advies is dat je, zodra je je rekeningen niet meer kunt betalen, direct hulp inschakelt. Gelijk bij de eerste maand al. Het wordt steeds moeilijker om in je eentje iets te regelen met schuldeisers. Het probleem is, je trekt als schuldenaar sowieso aan het kortste eind overal. Mensen zien je als een paria, hoe hard je ook werkt.

Heel hartelijk bedankt

Heel hartelijk bedankt voor je verhaal Silvana. Je hebt echt zoveel meegemaakt, ik vind het echt knap hoe je je staande houdt. Ik hoop van harte dat het je lukt om je schulden door de gemeente over te laten nemen. En bedankt ook voor je goede advies. Ik hoop dat meer mensen met schulden hierdoor de stap zetten om hulp te vragen. 

Meer lezen over mensen in de schuldsanering? Lees het verhaal van Daniëlle.